Społeczna odpowiedzialność biznesu w Polsce - prawda czy fikcja?

Czym jest jednak ta społeczna odpowiedzialność biznesu? Definicja książkowa wg P. Hąbek mówi o społecznej odpowiedzialności biznesu jako koncepcji, zakładającej że przedsiębiorstwo dobrowolnie chcę uczestniczyć w tworzeniu lepszego i mniej zanieczyszczonego środowiska oraz lepszego społeczeństwa.

Społeczna odpowiedzialność biznesu czyli CSR jest jedną z dynamiczniejszych, bardziej złożonych i zdecydowanie stanowiących duże wyzwanie kwestii, z którymi muszą zmierzyć się obecni przedsiębiorcy. Jest to spowodowane coraz większym naciskiem na sektor prywatny, żeby ten w końcu zaczął odgrywać jakąkolwiek rolę w tworzeniu lepszych warunków bytowych i środowiskowych. To właśnie społeczna odpowiedzialność biznesu oznacza to aktywne zaangażowanie sektora prywatnego na rzecz etycznego postępowania oraz rozwoju przy jednoczesnym szacunku do środowiska i społeczności.

Dobrze rozumiana odpowiedzialność biznesu oznacza w praktyce, że przedsiębiorcy powinni być m.in.: wrażliwi na sprawy, które oddziaływają na życie osób, z którymi pracują i żyją oraz środowisko. Powinni też rozważać społeczne skutki podejmowanych decyzji, mających wpływ na interesariuszy, społeczeństwo oraz środowisko. Jak to wygląda w Polsce? Koncepcja CSR nie jest jednoznacznie zdefiniowana a jedynie podana jak ogólnie powinna wyglądać. I już tutaj- na poziomie definicji pojawia się problem. Brak jasnego zdefiniowania problemu może prowadzić do różnego podejścia do tematu, a co za tym idzie różnej jego interpretacji- w tym manipulacji i nagięć systemu przekładając wygodę nad szczerość i efektywność.

Oczywiście nie oznacza to że coś takiego u nas nie istnieje, wręcz przeciwnie. Bardzo wiele firm stara się dbać o środowisko. Działania z zakresu CSR jakie wykonują firmy na polskim rynku jest bardzo wiele. Działania takie mają za zadanie wspieranie inicjatyw związanych z kulturą, ochrona zdrowia, edukacją, sportem i bezpieczeństwem. Inne projekty to na przykład organizowane zbiórki i recykling zużytych urządzeń i części. Pamiętać należy że polityka społecznej odpowiedzialności biznesu odnosi się także do zagadnień pracowniczych.

W Polsce coraz bardziej szanuje się pracownika i dba o jego rozwój. Przejawem tego są coraz częściej organizowane przez firmy spotkania, konferencje oraz spotkania integracyjne dla pracowników, które mają na celu poprawę jakości pracy zespołowej. Tutaj chciałbym przejść również do tego, że społeczna odpowiedzialność biznesu to nie tylko działanie na zewnątrz organizacji ale i do wewnątrz. Są również miejsca, gdzie pracownicy dalej są bardzo niedoceniani a nawet szykanowani a wręcz gnębieni. Nastawienie wobec pracowników to również ważna część społecznej odpowiedzialności ale też budowania wizerunku firmy.

Jak jednak skutecznie dbać o pracownika? Moim zdaniem najważniejszy jest rozwój pracownika czyli nadanie mu takich cech, jakie pozwolą osiągnąć sukces w tym szkolenia oraz szeroko pojęte dokształcanie. Rozwój takiego pracownika przełoży się na jego większe znaczenie w organizacji, co za tym idzie większe pieniądze, zadowolenie oraz zaspokojenie ambicji. Natomiast sama firma również skorzysta otrzymując wykwalifikowanego specjalistę. Oczywiście truizmem będzie, gdy zaznaczę że dbanie o dobro pracownika to przede wszystkim przestrzeganie jego praw.

Obecnie w Polsce jedną z bardziej popularnych narzędzi realizacji odpowiedzialnego biznesu są kampanie społeczne – czyli działania ukierunkowane na zmianę postaw i zachowań wybranej grupy odniesienia przy pomocy środków medialnych. W tym miejscu warto spojrzeć na to z perspektywy firm działających w branży alkoholowej. W tej dziedzinie zostało zrealizowanych bardzo wiele kampanii jak na przykład „Alkohol – nieletnim dostęp wzbroniony”. Jej adresatami byli przede wszystkim dorośli Polacy – świadkowie zakupu alkoholu przez nieletnich oraz sprzedawcy. Akcja miała uwrażliwiać na problem i zachęcać do sprzeciwiania się zakupowi alkoholu przez osoby poniżej osiemnastego roku życia. W ramach tego prowadzone były ogólnopolskie kampanie informacyjne w m.in.: TV, radiu, prasie. W punktach sprzedaży przeprowadzano wtedy szereg działań o charakterze edukacyjnym i kontrolnym. Bardzo często widywane są również kampanie społeczne dotyczące przestrzegania przepisów ruchu drogowego oraz bezpieczeństwa na drodze, mające za zadanie uczulić kierowców i innych użytkowników drogi na niebezpieczeństwa jakie stwarzają. Pamiętajmy jednak, że jak mawia stare przysłowie: „jeszcze się taki nie urodził co by wszystkim dogodził”. Nasze działania nie raz mogą w innych grupach społecznych wywołać niechęć lub niezadowolenie w myśl nie pisanej zasady „dlaczego oni zyskali a nie my?”. Społeczna odpowiedzialność biznesu powinna być realizowana w miarę możliwości neutralnie, tylko wtedy będziemy mieli gwarancję, że obędzie się to bez turbulencji.

Piotr Janiszewski

Bibliografia:

• Patrycja Hąbek, Społeczna odpowiedzialność a zarządzanie jakością. , Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010.

Hąbek P., Społeczna odpowiedzialność a zarządzanie jakością. , Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010, s. 5