Znaczenie logistyki w odniesieniu do rozwoju militariów

Pierwszym zagadnieniem jakie pragnę poruszyć jest wyjaśnienie znaczenia terminu jakim jest logistyka. Według Marka Ciesielskiego logistyka jest procesem fizycznym przepływu dóbr i informacji zachodzących w przedsiębiorstwach oraz między nimi¹. Pojęcie logistyki wywodzi się z sfery wojskowej będąc jednocześnie związanym z działaniami militarnymi². Historia wojska jest ściśle związana z historią logistyki, ponieważ to wojsko zawsze potrzebowało i potrzebuje po dziś dzień ciągłego zaopatrzenia. Z punktu widzenia historii logistyka to problemy planowania, ruchu i uzupełnień stanu osobowego oraz transportu, dystrybucji i budowy urządzeń wojennych³. Zmiany i zachwiania bezpieczeństwa znacząco przyczyniają się do rozwoju logistyki nie tylko cywilnej ale przede wszystkim wojskowej. Znaczenie logistyki dla wojskowości podkreślano już w starożytności choćby w legionach Rzymskich⁴. Logistyce zostało również poświęcone miejsce w dziele Sun-zi „O sztuce prowadzenia wojny”⁵. Już wtedy ówcześni dowódcy zdawali sobie sprawę z sztuki przygotowania do wojen i bitew oraz znaczenia jakie ma zaopatrzenie i odpowiednie gromadzenie i dysponowanie zapasami. Już Aleksander Wielki był prawdopodobnie pierwszym twórcą systemu logistycznego. W swych armiach zatrudniał kwatermistrzów, zajmujących się zaopatrzeniem. Wojsko Aleksandra składało się z kawalerzystów, do których był przypisany jeden niewolnik na koniu. Niewolnik ten prowadził konia jucznego z zaopatrzeniem. Sytuacja była bardzo podobna w wojskach piechoty. Do każdego piechura również przypisany był niewolnik prowadzący konia jucznego⁶. Napoleon w sztuce logistyki był pierwszym poważniejszym pionierem. W czasie wojen napoleońskich ustalono w regulaminach przydziały na żywność oraz sposób żywienia wojsk w warunkach polowych. Imperator Francji rozmieścił także na drogach magazyny zaopatrzenia oraz powołał pierwszą na świecie jednostkę logistyczną⁷. Przełom XIX i XX wieku charakteryzował się dynamicznym rozwojem broni, co zmusiło również do zmiany sposobu przygotowania do walk. Logistyka została po raz pierwszy zdefiniowana przez Departament Obrony Stanów Zjednoczonych podczas trwania I wojny światowej jako: „(...) administracyjny dział sztuki wojennej zajmujący się organizacją całego zaplecza sił walczących na frontach”⁸. Największy rozwój jaki przeszła ta dziedzina miał miejsce podczas II wojny światowej. Wtedy to podczas przebywających na wielu frontach armii, nieraz rozciągniętych, wielki problem stanowiło zaopatrzenie. Logistyka miała nie lada orzech do zgryzienia, ponieważ musiała poradzić sobie z dostarczeniem zaopatrzenia na oddalone fronty Europy, Azji oraz Afryki. Najlepszym przykładem na dostarczanie takiego zaopatrzenia mogą być konwoje wysyłane przez Amerykanów do Brytyjczyków⁹ oraz wsparcie Związku Radzieckiego sprzętem wojskowym podczas wojny z III Rzeszą¹⁰. Na rozwiązanie tego problemu opracowano wiele modeli planowania i kontroli, opierających się na badaniach operacyjnych i programowaniu matematycznym. Szybko te rozwiązania znalazły odniesienie w przedsiębiorstwach produkcyjnych i innych dając początek współczesnym pojęciom i logistyce¹¹. Okres powojenny zmusił państwa kapitalistyczne zrzeszone pod banderą NATO jak i państwa bloku wschodniego i utworzonego Układu Warszawskiego do ponownego zdefiniowania logistyki. NATO zdefiniowało logistykę jako naukę o planowaniu oraz realizowaniu przewozów materiałów oraz remontów sprzętu i uzbrojenia jednostek sił zbrojnych. Według definicji NATO logistyka obejmuje również czynności takie jak: składowanie, produkcja oraz rozmieszczanie materiałów wojennych, ewakuacje i leczenie sił zbrojnych oraz ogólne zapewnianie wsparcia przez różne służby dla jednostek wojskowych. Członkowie Układu Warszawskiego definiowali natomiast logistykę jako zabezpieczenie tyłowe wojsk, które obejmowało między innymi: przygotowania oddziałów do wykonania zadań oraz zabezpieczenie materiałowe i medyczne¹². W czasach współczesnych pojawiły się nowe zagrożenia, które powodują że wojska mogą uczestniczyć w działaniach nie tylko związanych z wojną ale na przykład działaniach humanitarnych lub reagowaniem na sytuacje kryzysowe. Siły Zbrojne RP zadania te mogą wykonywać gdy inne jednostki nie posiadają danego sprzętu i tylko wtedy gdy nie zagraża to ich możliwości realizacji zadań konstytucyjnych i zadań wynikających z umów międzynarodowych. Zadaniem priorytetowym logistyki w czasach obecnych jest zabezpieczenie potrzeb w zakresie materiałowym, technicznym, transportu i ruchu wojsk, infrastruktury wojskowej oraz medycznym w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Według słownika pojęć NATO logistyka to: ” Dziedzina zajmująca się planowaniem i realizacją przemieszczania wojsk oraz utrzymaniem zdolności bojowej sił zbrojnych.” Według tej definicji logistyka obejmuje też w szerszym znaczeniu: projektowanie oraz prace badawczo-rozwojowe, pozyskiwanie, przechowywanie, transport, dystrybucję, utrzymanie i konserwacje uzbrojenia, sprzętu i środków materiałowo-technicznych. Do tego dochodzi również transport personelu oraz ogólnie przyjęta konserwacja i utrzymanie budynków, ponad to zabezpieczenie medyczne i zabezpieczenie zdrowotne¹³. Czynniki jak globalizacja czy doskonalenie technologii teleinformatycznych i rozwój technologii transportowej wywarły istotny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw i logistyki wojskowości. Logistyka jest bardzo ważna nie tylko dla współczesnych przedsiębiorstw ale ma też duże znaczenie w sferze militarnej. To ona jest często wyznacznikiem sukcesu przedsiębiorstw w dzisiejszych czasach oraz działań zbrojnych jak to pokazała II wojna światowa.

Piotr Janiszewski
 

Bibliografia:

• http://wcnjk.wp.mil.pl/plik/file/N_20130808_AAP6PL.pdf

• https://pl.wikipedia.org/wiki/Konwoje_morskie_podczas_II_wojny_%C5%9Bwiatowej

• Elżbieta Niedzielska, Komunikacja gospodarcza w złożonych systemach informacyjnych. , Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 1998

• Katarzyna Kolasińska-Morawska(red.), Zarządzanie logistyczne, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź 2014

• https://mfiles.pl/pl/index.php/Logistyka

• Elżbieta Niedzielska, Komunikacja gospodarcza w złożonych systemach informacyjnych. , Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 1998,

• https://pl.wikipedia.org/wiki/Legion

• Marek Ciesielski (red.), Instrumenty zarządzania logistycznego. , Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2006

• https://pl.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease_Act

1 Marek Ciesielski (red.), Instrumenty zarządzania logistycznego. , Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2006, s. 11

2 Katarzyna Kolasińska-Morawska(red.), Zarządzanie logistyczne, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź 2014, s. 174

3 Elżbieta Niedzielska, Komunikacja gospodarcza w złożonych systemach informacyjnych. , Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 1998, s. 34

4 https://pl.wikipedia.org/wiki/Legion z dnia 10.07.16

5 Katarzyna Kolasińska-Morawska(red.), Zarządzanie logistyczne, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź 2014, s. 175

6 https://mfiles.pl/pl/index.php/Logistyka na dzień 10.07.16

7 Katarzyna Kolasińska-Morawska(red.), Zarządzanie logistyczne, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź 2014, s. 175

8 Katarzyna Kolasińska-Morawska(red.), Zarządzanie logistyczne, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź 2014, s. 175

9 https://pl.wikipedia.org/wiki/Konwoje_morskie_podczas_II_wojny_%C5%9Bwiatowej z dnia 10.07.16

10 https://pl.wikipedia.org/wiki/Lend-Lease_Act z dnia 15.09.2016

11 Elżbieta Niedzielska, Komunikacja gospodarcza w złożonych systemach informacyjnych. , Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 1998, s. 34

12 Katarzyna Kolasińska-Morawska(red.), Zarządzanie logistyczne, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź 2014, s. 176

13 http://wcnjk.wp.mil.pl/plik/file/N_20130808_AAP6PL.pdf z dnia 10.07.16